Blue Zone Nicoya (Costa Rica)
Op Nicoya, een langgerekt schiereiland in Costa Rica en één van de vijf Blue Zones, wordt de bevolking gemiddeld negentig jaar oud. Dit is zo’n 10 jaar ouder dan bijvoorbeeld een gemiddelde Nederlander. De mannen in dit deel van Costa Rica maken drie keer zoveel kans om gezond en wel negentig jaar te worden, dan mannen in andere delen van Costa Rica.
Biologisch jong blijven
Interresant is dat David Rehkopf, een geneticus aan Stanford University, en de Costa Ricaanse demograaf Luis Rosero-Bixby onderzoek hebben gedaan naar de DNA-structuren aan het eind van chromosomen (telomeren), die een grove indicatie geven van de biologische leeftijd van Nicoyanen. Ze ontdekten de biologische leeftijd van deze groep mensen soms wel 10 jaar jonger is dan hun werkelijke leeftijd. Dit betekent dat ze eigenlijk 10 jaar jonger en gezonder zijn, dan ze in werkelijkheid zijn.
Ook opvallend is dat de mensen met de langste telomeren, de gezondste mensen dus, behoren tot het armste deel van de bevolking. Zij leven voornamelijk van bonen, tortilla’s, chilero en zwarte koffie. Door hun armoede leven zij noodgedwongen van het eten dat de natuur hen te bieden heeft.
Reis in gedachten met ons mee
De mensen in Nicoya beginnen hun dag al vroeg met een oergezond ontbijt dat hier in grote lijnen al eeuwenlang hetzelfde is. Reis in gedachten even met ons mee naar de Blue Zone Nicoya. In dit afgelegen deel van Costa Rica, ontwaken elke morgen om 4.00 uur zo’n tien vrouwen onder het rode pannendak van de Cooperativa Nicoyam. Ze stoken houtvuren in lange kleiovens, brengen ketels met pittige bonen aan de kook en mengen maisdeeg met houtas volgens een minstens achtduizend jaar oude techniek. Ze leggen een stukje deeg ter grootte van een golfbal op een stukje bakpapier en draaien het met de hand tot een perfect, plat broodje. Dat leggen ze op een verhitte kleiplaat. Na een paar seconden roosteren zwelt het deeg op tot een bolle schijf, waarna het weer inzakt en er een perfecte tortilla overblijft.
Aan de andere kant van de oven mengen een aantal vrouwen bonen met uien, Spaanse pepers en lokale kruiden. De bonen worden een uur gekookt tot ze zacht zijn en dan gemengd met rijst voor het typisch Costa Ricaanse gerecht ‘gallo pinto’: rijst met bonen. Om 6.00 uur komen de eerste klanten binnendruppelen, veelal marktkooplui en arbeiders. Ze nemen plaats op de banken aan de lange groene tafels. Serveersters van de Cooperativa, in eenvoudige jurken en op flipflops, serveren gigantische kommen lokale koffie, dampende borden gallo pinto en mandjes warme tortilla’s. Terwijl een radio ranchero-muziek speelt, vullen de klanten hun tortilla’s met bonen en een chilero: een pikante saus.
Gezond ontbijt
Wat is er precies zo gezond aan dit ontbijt dat hier al eeuwenlang dagelijks wordt genuttigd in dit arme deel van Costa Rica? De stevige maistortilla’s die hier worden gemaakt hebben een nootachtige smaak en zijn een uitstekende bron van laag glycemische, meervoudige koolhydraten. De houtas in het maisdeeg breekt de celwanden van de maiskorrels af, waardoor de gezonde bestanddelen vrij baan hebben en goede aminozuren vrijkomen.
De zwarte bonen bevatten dezelfde antioxidanten als blauwe bessen. Ze zijn voedzaam, reinigen de darmen, verlagen de bloeddruk, reguleren de bloedsuikerspiegel en bevatten foliumzuur, kalium en B-vitaminen. De bonen-rijstcombinatie zorgt voor een eiwitcomplex, waarmee je alle essentiële aminozuren binnenkrijgt. De koffie die men hier drinkt komt van de lokale peaberry-boon en levert antioxidanten, terwijl de cafeïne de stofwisseling stimuleert. De azijn, wortels en verschroeiend hete Spaanse pepers in de chilero geven een antioxidant met ontstekingsremmende werking en eigenschappen die kanker kunnen voorkomen.
Verrukkelijk smaakpalet
Uiteraard is dit ontbijt niet de enige reden dat mensen hier zo lang leven. Dit 160 km lange gebied dat precies door het midden van het Nicoyaanse schiereiland loopt bevindt zich ver van toeristische kusten. Het bestaat voornamelijk uit weidegrond die wordt onderbroken door steeds kleiner wordende bossen. Hier leven vooral zelfvoorzienende boeren en boerenknechten, die hun menu van mais en bonen aanvullen met tropisch fruit, groenten en zo nu en dan wild of vis.
Al deze producten van de natuur zorgen samen voor een verrukkelijk smaakpalet; het is uniek voor Centraal-Amerika doordat het minder pittig is dan dat van Mexico, maar karakteristieker dan die van het omliggende gebied. De stevige soepen en stoofschotels gemaakt van lokale producten (yuca’s, ayote, pepers, koriander) vormen samen met klassieke Europese ingrediënten (uien, knoflook, wortels) de unieke en pure keuken van de Costa Ricanen. Daarnaast leveren de privétuinen het hele jaar door een vracht aan fruit zoal papaja’s, kokosnoten, avocado’s, ananassen.
Jilzi helpt je om net even dat stapje gezonder te leven
Een gezonde leefstijl vergroot niet alleen je kansen om ouder te worden, het helpt je met name om meer lol te hebben tijdens je leven! Met gezonde voeding, voldoende beweging en actief te werken aan een gezonde mindset sta je iedere dag met energie op en haal je meer uit je dag. Als individu en als gezin.
Gezond leven kan in de praktijk lastiger zijn dan gedacht. Je begint vol goede moed en eindigt precies waar je begon. Mogelijk heeft dat te maken met de hoge verwachtingen die je aan jezelf stelt. Jilzi maakt van jou geen gezondheidsgoeroe. Dat is niet onze ambitie. Wij willen je met handige tips, informerende artikelen en lekkere recepten de ingrediënten bieden waarmee jij je eigen gezonde leefstijl samenstelt. Neem gerust een kijkje op de rest van de site voor meer inspiratie, volg ons op social media of schrijf je in voor de nieuwsbrief!
