Okinawa, het geheim van lang leven

Er zijn 5 plekken op aarde waar mensen bijzonder oud worden. Deze plekken op de wereld worden ook wel de Blue Zones genoemd. In deze gebieden worden de mensen niet alleen oud, maar blijven ze ook nog langer fit. Een van deze gebieden is Okinawa in Japan, over dit gebied lees je in dit artikel meer. Elk van deze 5 plekken hebben overeenkomsten met elkaar.

Deze 9 belangrijkste overeenkomsten zijn:

• Natuurlijke beweging
• Een doel hebben in je leven
• Stress vermijden
• Eet tot je tot 80% vol zit
• Vooral plantaardig eten
• Regelmatig en matig een glas wijn drinken
• Onderdeel zijn van een community/(geloofs)gemeenschap
• Familie en geliefden staan voorop
• Sterke sociale interactie

Toch heeft elk van deze regio’s ook zijn eigen typische kenmerken, gebruiken en rituelen. Iedere regio blinkt ergens anders in uit op het gebied van lang leven en gezondheid.

Dit zijn de vijf regio’s met hun opvallendste kenmerken:

Okinawa, Japan
Okinawa is het grootste eiland van een subtropische archipel en de plek met het hoogste aantal langstlevende vrouwen ter wereld.

Ikaria, Griekenland
Een eiland in de Egeïsche Zee, waar de cijfers van sterfgevallen op middelbare leeftijd en gevallen van dementie tot de laagste ter wereld behoren.

Regio Ogliastra, Sardinië
Het bergachtige gebied op dit Italiaanse eiland heeft de hoogste concentratie honderdjarige mannen ter wereld.

Loma Linda, Californië
Een hechte gemeenschap met de grootste groep zevendedagsadventisten in Amerika, waarvan de meeste bewoners tien gezonde jaren langer leven dan de gemiddelde Amerikaan.

Nicoya, Costa Rica
Een schiereiland in Midden-Amerika waar het laagste aantal mensen overlijdt op middelbare leeftijd en met de op één na hoogste concentratie mannelijke honderdjarigen ter wereld.

Laten we eens inzoomen op het leven in Okinawa, Japan. Wat kenmerkt dit gebied bij uitstek? Wat is het geheim van het lange en gezonde leven van deze mensen?

Vrienden voor het leven op Okinawa

Misschien is het grootste geheim van de Okinawanen wel een sterke toewijding aan vrienden en familie. Iedereen hier onderhoudt een krachtig sociaal netwerk dat een ‘moai’ wordt genoemd: een levenslange vriendenkring die draait om wederzijdse hulpvaardigheid. Deze zijn heel vroeger bij de boeren ontstaan. Zij vormden moais: groepen van vijf tot acht personen die regelmatig bijeenkwamen om elkaar te helpen in praktische en financiële zin. Moais steunden elkaar bijvoorbeeld met de aanschaf van zaden, materialen of door de medische kosten voor een ziek kind voor hun rekening te nemen. Moais bestaan nog steeds op Okinawa, ze hebben nu vooral een sociale functie en organiseren bijvoorbeeld gezamenlijke maaltijden. De onderlinge band van de leden is diep en authentiek. Leden helpen elkaar zoveel mogelijk. Dit oude gebruik helpt eenzaamheid voorkomen, iets wat een steeds groter probleem wordt en een groot gevaar voor de gezondheid is.

Pensioen

Ook opvallend is dat de oorspronkelijke eilandtaal geen woord kent voor ‘pensioen’. Simpelweg omdat het idee van pensioen niet bestaat. Mensen blijven namelijk altijd actief en hebben altijd een doel in hun leven. Ikigai, ofwel de zin van het bestaan. Dat bepaalt het leven van alle volwassenen op Okinawa. Het heel bewust leiden van een zinvol bestaan kan het leven verlengen met ongeveer zeven jaar. Lees hier meer over dit bijzondere fenomeen.

Puur natuur

Net als in de andere zones is het eetpatroon een belangrijke factor voor het lange en gezonde leven. De basis bestaat voornamelijk uit plantaardige voeding. Hoe ziet dat eruit in het Japanse Okinawa? Halverwege de 20e eeuw, toen de honderdjarige Okinawanen van nu jong-volwassenen waren en zij hun eetgewoonten ontwikkelden, bestond de dagelijkse maaltijd grotendeels uit zelfgekweekte groenten en knollen, tofu en kleine hoeveelheden vis, schaal- en schelpdieren. Circa 60 procent van de calorie-inname kwam uit slechts één product: de paarse variant van de zoete aardappel ofwel, beni imo. De reden hiervoor is het feit dat de eilanden een paar keer per jaar door tyfoons werden getroffen, waarbij de gewassen werden vernield. Alleen ondergrondse gewassen bleven gespaard. Zo kwam het dat deze zoete aardappelen de tyfoons doorstonden en altijd beschikbaar waren. Ze waren ook nog eens makkelijk te bereiden en smaakten in combinatie met Chinese bieslook en sesamolie verrukkelijk. Zo groeide dit product uit tot veruit het belangrijkste ingrediënt van alle maaltijden.

Vol smaak

Op Okinawa werd de Japanse gewoonte om gezonde groenten met sterke smaken te verrijken overgenomen. Zo kwam dashi de keuken in: een voedzame bouillon die meestal wordt gemaakt van bonitovlokken (vlokken van gedroogde, gerookte vis) en zeekelp. Deze krachtige bouillon zorgt voor de onvolprezen umami in gerechten. Een paar flinke lepels dashi geven geroerbakte groenten een ware smaakexplosie. Zo komt het dat de Okinawanen hele krachtige voedzame maaltijden eten met weinig calorieën, bomvol voedingsstoffen. Andere belangrijke ingrediënten in de Okinawaanse keuken zijn witte rijst, suikerriet, heel veel wilde groenten, knollen, tofu, zeewier en kruiden en specerijen zoals bijvoorbeeld kurkuma.

Natuurlijk medicijn

De ingrediënten die van nature voorhanden zijn in dit gebied, zijn precies die ingrediënten die een lang en gezond leven bevorderen. Okinawaanse tofu is een heel stevige variant met heel veel eiwit. Kurkuma, verwerkt in thee en soepen, is een krachtige antioxidant. De veel gegeten paarse zoete aardappel heeft een hoog gehalte aan B vitamines en kalium én een hele hoge concentratie van het antioxidant anthocyanine. Dit helpt bij het reinigen van cellen en vermindert chronische ontstekingen die de oorzaak zijn van veel ouderdomskwalen. Zo blijkt dus wel dat de natuur de Okinawanen gunstig gezind is. De ingrediënten van eigen bodem leveren een enorme bijdrage aan de gezondheid van inwoners van Okinawa. Tot op de dag van vandaag worden deze mensen vitaal oud door er voor elkaar te zijn en lekker en puur natuur te eten. De komende maanden duiken we ook in de leefgewoontes van de andere vier regio’s.