Projectmanagement in de zorg: meer dan plannen en sturen
Over vitaal leiderschap en het vermogen om breder te kijken
Het kabinet heeft als doel de zorg in Nederland te verbeteren en voor te bereiden op de toekomst, maar hoe gaan we dat met elkaar bewerkstelligen? In een tijd waarin de zorg onder druk staat, door toenemende zorg, complexiteit en personeelstekorten, is duurzaam projectmanagement belangrijker dan ooit.
In zorg- & innovatieprojecten zou het niet alleen moeten gaan over strakke planning of het behalen van deadlines. Succesvolle en duurzame projecten vragen om iets diepers: vitaal leiderschap en de bereidheid om verder te kijken dan je eigen rol, projectteam of denkkader.
De verschillende belangen achter een project managen
Wie betrokken is bij verander- of verbeterprojecten op het gebied van digitalisering, bijdragen aan kwaliteit van zorg, efficiëntere bedrijfsvoering of implementatie van wet- en regelgeving, weet één ding goed. Elk project raakt mensen, routines en overtuigingen. Wat op papier een logische verandering lijkt, kan in de praktijk op “weerstand” stuiten. Niet omdat mensen “tegen” zijn, maar mogelijk omdat het raakt aan hun waarden of werkplezier.
Een medisch specialist of verpleegkundige kan anders naar veranderingen kijken dan een bestuurder. Een ICT-specialist spreekt mogelijk een andere taal dan een verzorgende. En een patiënt ervaart innovatie misschien vanuit heel andere zorgen dan het projectteam. Door bewust stil te staan bij deze verschillende belangen, wordt het mogelijk om op een inclusieve manier samen te werken aan duurzame verandering.
Vitaal leiderschap als drager van verandering
Vitaal leiderschap gaat over veel meer dan energie en positiviteit. Het draait ook om visie, lef en vertrouwen.
Een vitaal leider in een project:
• Brengt zelf energie, fitheid en plezier in het project.
• Zorgt voor heldere kaders die bijdragen aan het gezamenlijke doel.
• Creërt ruimte om te experimenteren vanuit een open blik op wat mogelijk is.
• Neemt signalen serieus — óók de stille of indirecte of afwijkende geluiden.
• Stuurt op verbinding en wederzijds vertrouwen
• Heeft aandacht voor ieders motivatie, talenten en werkplezier.
Juist in complexe zorgprojecten met verschillende belangen maakt dit het verschil. Want als mensen zich gehoord en betrokken voelen, komt er energie en ruimte vrij om samen voorwaarts in beweging te komen en te bouwen. Dan lopen de projecten niet vast, maar biedt het een kans om met elkaar te groeien en kwalitatief duurzaam te verbeteren.
Andere perspectieven bieden belangrijke inzichten in zorgtrajecten
Een goede projectleider in de zorg leert luisteren — écht luisteren. Niet alleen naar wat er gezegd wordt, maar ook naar wat er achter de woorden zit. Wat zijn de zorgen, verlangens of routines van de mensen die geraakt worden door dit project?
Wie bereid is om aannames los te laten en in plaats daarvan nieuwsgierig durf te zijn en op een waarderende manier te onderzoeken naar juist die verschillende perspectieven. Maakt dat alle belangrijke inzichten tijdig gezien worden waardoor er een breder beeld ontstaat van wat er al goed gaat en wat er nog meer van nodig is om samen nog beter vooruit te komen.
Casus ter illustratie: introductie van een beslisondersteunend systeem
Stel je voor: Op een interne afdeling wordt een beslisondersteunend systeem geïntroduceerd om medicatieveiligheid te verbeteren. Het systeem geeft real-time waarschuwingen bij mogelijke interacties of doseringsfouten. Toch merken arts-assistenten dat de meldingen vaak als ‘storend’ wordt ervaren, en velen klikken ze direct automatisch weg. De eerste interpretatie kan zijn: “Gebrek aan discipline.” Maar in individuele gesprekken wordt een andere werkelijkheid zichtbaar: de arts-assistenten voelen zich overspoeld en missen het vertrouwen dat hun klinisch oordeel serieus wordt genomen.
Door echt te luisteren en het systeem te bespreken vanuit hun perspectief wordt duidelijk dat zij behoefte hebben aan meer context en regie. Het systeem werd aangepast en het team kreeg invloed op de verdere inrichting. Het gevolg: het systeem werd beter gebruikt en de meldingen kregen betekenis in plaats van weerstand. In plaats van te verplichten, wordt gekozen voor een systeem als ‘tweede paar ogen’ dat hun verantwoordelijkheid niet overneemt, maar ondersteunt.
De projectleider als verbinder en betekenisgever
Projectmanagement in de zorg vraagt dus méér dan sturen op tijd en geld. Als je echt impact wilt maken, dan vraagt het om leiderschap dat mensen verbindt. Ruimte maakt voor een dialoog. En oog hebt voor wat er onder de oppervlakte speelt met het hogere doel scherp voor ogen. Door bewust stil te staan bij de verschillende belevingswerelden op een inclusieve wijze in projecten, ontstaan beslissingen met meer gedragen en duurzame resultaten.
De kracht zit niet in het perfect volgen van een planning, maar in het vermogen om met elkaar de juiste koers te vinden. Ook als dat vraagt om schakelen, reflecteren en soms tijdig stoppen en herstructureren. In die dynamiek wordt echte verandering geboren. Niet van bovenaf opgelegd, maar samen (en mogelijk sneller) tot stand gebracht.
Meer weten?
Mijn naam is Jiske Simons. Mijn drijfveer is om organisaties en mensen in beweging te brengen vanuit eigenaarschap, verbinding en vertrouwen. Als impactmaker krijg ik energie van duurzame veranderingen die bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken in de zorg met vitaal leiderschap en het vergroten van werkplezier als basis. Ik ben inzetbaar als interim project- of programmaleider voor innovatieve verander- en verbeterprojecten die bijdragen aan kwaliteit van zorg en efficiëntere bedrijfsvoering. Benieuwd hoe ik jouw organisatie kan helpen? Laten we kennismaken!
Interesse in de ‘Training Vitaal Leiderschap’ voor meer energie en eigenaarschap op jouw afdeling of organisatie? Ook hierbij help ik je graag!
