Met deze denksport zorg jij voor een fitter brein!
‘Wit begint, zwart wint.’
De uitspraak die zijn oorsprong kent uit het schaken, gaat ook in het dammen op. De laagdrempelige maar o zo tactische denksport is leidend in het nieuwe project van Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN).
Onder de naam Fitter Brein gaat het dambord heel Noord-Nederland door om senioren een fanatiek potje dammen te leren.
De organisatie doet haar naam eer aan. “Dammen is een denkspel, waarvoor je het brein gebruikt.”
Aan het woord is Zainal Palmans, coördinator van het project. Met 23 jaar aan damervaring, deelnames aan EK’s en WK’s, kent hij alle ‘ins and outs’ van het damspel. Die ervaring gebruikt hij nu voor het geven van trainingen en workshops.
“Je bent continu bezig om je tegenstander te slim af te zijn. Je hebt hiervoor tactieken en strategieën nodig, want je moet vooruit kunnen denken. Het brein wordt bij iedere zet uitgedaagd en dat houdt het brein fit.”
Door het laagdrempelige karakter is het damspel ideaal voor beginners, maar ook voor ervarene spelers. “Binnen vijf minuten ken je alle spelregels, maar zelfs na jaren damervaring ben je nog lang niet uitgeleerd”, vertelt ervaringsdeskundige Palmans.
“Na verloop van tijd komt er echt tactisch inzicht bij kijken. Vergelijk het met de opstelling van een voetbalteam: zorg dat alles goed in positie staat. Je kunt verdedigen en aanvallen. Maar de mogelijkheden op het bord zijn enorm. In die 23 jaar dat ik speel heb ik honderden tot misschien wel duizend potjes dammen gespeeld, maar ik weet vrijwel zeker dat ik nooit precies dezelfde partij heb gespeeld.”
In 2019 zag Fitter Brein het levenslicht. Door de coronacrisis vonden hun activiteiten aanvankelijk online plaats, met onder andere een online-event voor het UMCG Alzheimerfonds. In één middag haalde de organisatie duizend euro op voor de stichting.
Vanaf dit jaar kan het dambord eindelijk op pad. Naar bibliotheken, zorginstellingen en zelfs naar scholen, waar de damsport verder wordt uitgerold. Op 9 juli van dit jaar (2021) kon eindelijk het openings-event plaatsvinden.
Daarbij was een rol weggelegd voor hoogleraar klinische neuropsychologie Erik Scherder. “Die kan een aardig potje dammen”, vertelt Palmans. “Zijn brein is topfit. En het mooie is: iedereen kan zijn brein topfit houden dankzij het damspel. Door het brein continu te laten kraken, kun je het fit houden.”
En dus kan Fitter Brein officieel van start om de damsport in te zetten als sociaal bindmiddel. “Door jonge spelers te koppelen aan ouderen, geniet iedereen van een geweldige middag. De jonge speler heeft een leeftijd vanaf vijftien jaar. Zij leren door het project vaardigheden die zij niet direct op school leren, zoals omgang met ouderen en leren plannen.”
En de ouderen?
“Die vinden het geweldig om uitgedaagd te worden voor een potje dammen. Iedereen kijkt achteraf met een glimlach terug op de middag.”
Dammen lijkt de ideale sport om jong en oud met elkaar te verbinden en het brein fit te houden.
